Agresja wobec dziecka - praktyczne rady, jak nie doprowadzać do sytuacji niebezpiecznych

Agresja wobec dziecka – praktyczne rady, jak nie doprowadzać do sytuacji niebezpiecznych

Na początku raczkujący ,,obiekt” dla psa jest nie szkodliwy, ponieważ wydaje tylko głośne dźwięki i porusza się po ograniczonym terenie. Im większe rośnie dziecko tym naturalnie staje się zaciekawione psem i zaczyna do niego podchodzić/podbiegać i go dotykać.

Pies z początku toleruje zachowanie małego dziecka, ale jednocześnie pokazuje szereg sygnałów, które oznaczają, że nie do końca czuje się komfortowo w danej sytuacji m.in. próbuje odejść od dziecka, mruży oczy i kuli uszy, odwraca głowę, ziewa, oblizuje się, spogląda na właściciela.

Dzieci zazwyczaj bardzo ekspresyjnie podbiegają do psa, często zachowują się mało przewidywalnie dla psa, wieszają się na nim, podchodzą na wprost, nachylają się i głaszczą z góry, bardzo blisko podchodzą do pyska, dotykają łap, ciągają za uszy, czy ogon, a to wszystko jest niekomfortowe dla psa i mało przyjemne.

W sytuacji, gdy pies leży i odpoczywa na swoim posłaniu, a dziecko zaczyna do niego podchodzić, pies niepokoi się, a ze względu na to, że nie ma możliwości wycofania się (bo jest w mieszkaniu, jako zamkniętej przestrzeni), jego strach zaczyna narastać, aż po czasie pojawia się frustracja i złość połączona z wybuchem agresji. Zachowanie agresywne (warknięcie – wyraźny sygnał, aby zatrzymać lub oddalić osobnika; ugryzienie – jeżeli wcześniejsze sygnały nie przynosiły efektu) najczęściej sprawdza się i daje psu odczucie ulgi, ponieważ dziecko momentalnie odbiega w krzyku do rodzica i już nie stanowi natarczywego zagrożenia dla psa. Kiedy pies raz zaatakuje (a to przyniosło ulgę i groźny obiekt się oddalił) to najczęściej będzie to już powtarzał (jeżeli po raz kolejny będzie do tego zmuszony), aż stanie się to nawykowe i jakakolwiek próba kontaktu ze strony dziecka będzie wywoływała reakcję agresywną.

unikanie niebezpiecznych sytuacji z psem

Bardzo często do sytuacji niebezpiecznych i pogryzień dzieci dochodzi, gdy nie są przestrzegane pewne zasady bezpieczeństwa, w tym niezauważanie przez opiekunów delikatnych sygnałów stresu pokazywanych przez psa m.in. mrużenie oczu, ziewanie, oblizywanie nosa, odwracanie głowy, unoszenie łapy, zesztywnienie oraz ignorowanie bardziej widocznych, jak skulenie uszu, podwinięcie ogona, pokazanie brzucha. Często opiekunowie psów myślą, że pies warczy, bo jest zły i agresywny. Natomiast należy pamiętać, iż celem warczenia jest zatrzymanie lub zwiększenie dystansu od osobnika, którego pies się niepokoi.

Psy bardzo intensywnie komunikują się z nami, pokazując od bardzo delikatnych i subtelnych sygnałów, po bardzo wyraźne i silne, aż po zachowania agresywne. Im wcześniej zaczniemy zauważać sygnały stresu i dyskomfortu wysyłane przez naszego psa oraz będziemy działać w kierunku, by pies poczuł się bezpiecznie, tym bardziej dając mu możliwość odejścia z niekomfortowej sytuacji i odpoczynku, będziemy mogli być pewni, że pies nie będzie musiał pokazywać bardziej wyraźnych sygnałów stresu ani nie doprowadzi to do ataku.

Respektowanie sygnałów = poczucie bezpieczeństwa psa = bezpieczna relacja z dzieckiem

Kilka rad, jak powinniśmy zachowywać się w stosunku do psa i czego powinniśmy uczyć dzieci, aby nie doprowadzać do sytuacji niebezpiecznych:

przede wszystkim nie karzmy psa za warczenie! Warczenie oznacza, że pies czuje się w danej sytuacji niekomfortowo i wyraźnie nam to pokazuje. Jeżeli będziemy karać psa za każdym razem, gdy zawarczy, w przyszłości pies nie będzie warczał, a przejdzie od razu do ataku (bez pokazywania wcześniejszych sygnałów stresu, ponieważ nie dawały rezultatu).

nie każdy pies lubi być głaskany, a zwłaszcza po głowie, łapach czy uszach. Stanie nad psem i głaskanie go z góry również może być źle odebrane i sprawić, że pies poczuje się osaczony. Patrzenie prosto w oczy i podchodzenie na wprost (zwłaszcza do psa nieznajomego) również może być odebrane jako zagrożenie. W przypadku dzieci takie gesty i mimika, jak podchodzenie na wprost, patrzenie prosto w oczy, uśmiechanie się w psiej komunikacji odbierane jest jako sygnały grożące.

powinno się pozwolić psu podjąć decyzję, czy chce do nas podejść. Należy unikać gwałtownych ruchów i podchodzenia na wprost, najlepiej podejść po łuku lub po prostu ukucnąć albo stanąć bokiem i poczekać, aż pies sam do nas podejdzie. Jeśli pies doświadczył przemocy fizycznej również może obawiać się podniesionej ręki, nagłych ruchów, czy podniesionego głosu.

powinno się głaskać psa spokojnymi ruchami, po klatce piersiowej, łopatkach. Również należy zwracać uwagę na co pies ma ochotę i gdzie chce być głaskany (pies sam nam to pokaże, gdy ma na to ochotę ustawi się odpowiednim bokiem lub poprosi nas nosem, czy łapą o dalsze pieszczoty).

ważne, aby pies miał zawsze możliwość odejścia, zwłaszcza w sytuacji, gdy nie czuję się komfortowo lub wystarczy mu już kontaktu. Respektujmy sygnały stresu pokazywane przez psa!

psy wspomagają rozwój dziecka oraz redukują stres. Powinniśmy nauczyć dziecko przestrzegania odpowiednich zachowań, aby móc zachować bezpieczną relację dziecko-pies. Dziecko nie powinno naruszać strefy komfortu psa (przede wszystkim spokojnego odpoczynku czy jedzenia).

przestrzeń do zabawy dziecka powinna znajdować się w bezpiecznej odległości od odpoczywającego psa, w czym może pomóc wprowadzenie bramki rozporowej odgradzającej pomieszczenia (dające możliwość odejścia, jak i obserwacji dziecka na bezpiecznym dystansie przez psa).

pies nie może być opiekunką dla dziecka! Wspólne przebywanie dziecka i psa musi być kontrolowane (pies może uderzyć dziecko ogonem lub podrapać nieuważnie nawet z radości), a każde spotkanie z dzieckiem powinno psu kojarzyć się z czymś przyjemnym np. wspólne gry w szukanie smakołyków pochowanych w różnych miejscach w salonie, jak i rozrzucanie smakołyków przez dziecko.

w przypadku starszych dzieci warto zaangażować je we wspólne ćwiczenia z psem np. nauka podstawowych komend i sztuczek.

pies może bronić również swoich zasobów, jakimi są jedzenie, miejsce do odpoczynku, zabawki, człowiek. Przede wszystkim należy zrobić wszystko, aby pies poczuł się bezpiecznie i zrozumiał, że te zasoby nie są mu odbierane i nie musi o nie walczyć. Pies powinien mieć zapewnione miejsce do spokojnego odpoczynku, ponieważ niepokojony bądź wybudzony pies często reaguje agresją. W przypadku jedzenia dziecko nie powinno zaczepiać psa, ani zabierać jego miski, ponieważ pies stresuje się, traci zaufanie i może zacząć bronić zasobów pokazując zachowania agresywne.

zarówno dzieci, jak i psy powinny być uczone jasnych zasad i konsekwentnego przestrzegania wprowadzanych granic. Dzieci podczas zabawy często krzyczą, piszczą i biegają, dlatego warto w takich sytuacjach zająć psa jakimś gryzakiem w innym pomieszczeniu, by nie wzbudzać w nim niepożądanych zachowań, jak podgryzanie, natarczywe skakanie, czy ganianie dzieci. Pozwalać natomiast należy na spokojne kontakty między dzieckiem, a psem np. stworzenie razem z dzieckiem toru przeszkód, czy ścieżki smakołyków dla psa.