Życie ,,przeciętnego” psa i rozumienie przez niego wartości ludzkich

Dla mnie ,,przeciętnym” psem w Polsce jest zarówno pies podwórkowy żyjący na gospodarce lub mieszkający w budzie/kojcu, jak i pies żyjący razem z człowiekiem w domu/mieszkaniu. Dla psa najważniejszy jest człowiek (o ile go zna i ma z nim relację), jedzenie, miejsce do odpoczynku, zabawki. Są to zasoby, które są wartościowe dla psa i których może bronić. Według mnie psie patrzenie na człowieka zależne jest od warunków w jakich mieszka pies, od relacji jaka łączy go z człowiekiem oraz od tego w jakim jest wieku i jakie miał wcześniejsze przeżycia/doświadczenia.

Poniżej chciałabym skupić się na szczegółowym opisaniu i rozróżnieniu ,,przeciętnych” psów w zależności od relacji, jaka łączy ich z człowiekiem.

Pies, który pojawia się w domu/mieszkaniu (czy to kupiony/adoptowany/przygarnięty) żyjący razem z człowiekiem z podziałem:

• szczeniak – od pierwszych dni w domu uczy się nowych zachowań, obserwując uczy się co może, a czego nie powinien robić. Właściciel jest dla niego bardzo ważny, dlatego zwraca uwagę, jakie zachowania są przez właściciela pożądane, za co dostaje nagrodę.
  
  Szczeniak uczony jest podstawowego posłuszeństwa, zabawy, załatwiania się na dworze, ale zanim pojmie o co nam chodzi zdarzają mu się wpadki. Z punktu widzenia młodego psiaka, który uczy się pożądanych zachowań w świecie psów jak i życia z ludźmi odczytuje on u człowieka na początku głównie gesty i ton głosu, następnie uczy się rozróżniać słowa (komendy). Częściej powtarza zachowania, które sprawiają radość opiekunowi. Dla szczeniaka ważna jest zabawa, przez którą buduje relację z człowiekiem.
  
  Szczeniak niezwykle intensywnie pokazuje, gdy czuje się niekomfortowo, gdy się czegoś obawia (oblizywanie się, mrużenie oczu, próba ucieczki/odejścia, ziewanie, odwracanie głowy). Zazwyczaj boi się szybkich ruchów, intensywnych i głośnych reakcji człowieka, nieprzewidywalnych i nagłych zachowań. Dla niego niezwykle ważna jest rutyna, powtarzalność i przewidywalność zdarzeń.
  
  Pierwsze kroki szczeniaka w domu czytaj więcej 🐾
  
  

• pies dorosły – raczej od początku uczony jest komend, przestrzegania granic, ponieważ uczestniczy w życiu codziennym i według opiekunów nie powinien sprawiać większych problemów.
  
  W zależności od tego co przeżył pies we wcześniejszych latach życia, może mieć różne doświadczenia z ludźmi, a nawet mniejsze zaufanie (domy patologiczne, bicie, znęcanie się, porzucenie, pseudohodowle). Brak nawiązanej relacji na początkowym etapie rozwoju również sprawia, że nie znając człowieka może w chwili zagrożenia czuć się przestraszony i przejawiać swój strach zachowaniami agresywnymi.
  
  Z punktu widzenia psa człowiek jest niezwykle ważny w jego psim świecie. Kojarzy go z pozytywnymi bodźcami (zabawą, jedzeniem, spacerem) oraz nawiązuje szczególną więź. Istotny jest również czas na zaaklimatyzowanie się w nowym środowisku (nowe miejsce, ludzie, otoczenie), aby pies mógł poczuć się bezpiecznie, dlatego wszelkie interakcje powinny wynikać z inicjatywy psa.
  
  Etapy rozwoju psa – czyli czego uczy się psi maluch i dorosły pies czytaj więcej 🐾
  
  

Pies żyjący na dworze/ w budzie/ w boksie:

• wychodzący na spacery i mający kontakt z człowiekiem – pies żyjący na podwórku albo w budzie/boksie ma nawiązaną relację z człowiekiem.
  
  Pies żyjący na podwórku często towarzyszy swojemu właścicielowi, podążając za nim. Raczej uczony jest kilku podstawowych komend (jak siad, podaj łapę, jakieś sztuczki), jako nagrodę zazwyczaj odbiera pochwałę głosową opiekuna, głaskanie, czasem jakieś jedzenie. W większej mierze sam zaspokaja swoje naturalne potrzeby (możliwość swobodnego eksplorowania terenu, załatwiania potrzeb fizjologicznych, zabawy z innymi psami). Jest zaopiekowany (szczepienia, zabezpieczenie przed insektami, czasami wykonany zabieg kastracji/sterylizacji, czasami dodatkowo zabezpieczony obrożą z adresatką, czipem). Żyjąc na dworze zazwyczaj może odejść z jakiejś trudnej sytuacji, relacja z człowiekiem sprawia, iż wie gdy jest wołany zostanie pogłaskany lub dostanie jedzenie.
  
  Pies mieszkający w budzie/ w boksie, ale wyprowadzany na spacery, czeka na tego człowieka, cieszy się na jego widok, bo ma skojarzenie ze spacerem, z zabawą, z jedzeniem. Brakuje mu kontaktu stałego, ale jest to zaspokajane na jakimś stopniu na spacerze. Pies może sprawiać wrażenie mocno podekscytowanego, nieusłuchanego, chcąc się cały czas bawić, zaczepiać opiekuna. Dla takich psów, które kilka godzin przesiadują samotnie tylko w swoim towarzystwie, wyjście na ,,wolność” jest czymś cudownym, czego nie chcą stracić. Najważniejsze jest eksplorowanie terenu, zbieranie informacji, załatwienie potrzeb fizjologicznych oraz zabawa z opiekunem. Po wyszaleniu się pies jest w stanie skupić się na człowieku i wykonać kilka nudnych sztuczek, ale wszystko to musi być nagrodzone preferowanymi przez niego nagrodami. Jeśli te nudne sztuczki cieszą właściciela, pies zaczyna je powtarzać, ale ta relacja musi być budowana codziennie, a nie ,,od święta”. Dla psów niezwykle ważne w rozwoju są ćwiczenia i zabawa z opiekunem, a nie tylko same wyprowadzenie ,,na siku”.

• nie wychodzący na spacery, mający sporadyczny kontakt z człowiekiem – skoro większość swojego życia spędza samotnie w zamknięciu, nie ma stworzonej więzi z właścicielem, ani nie zaznaje żadnej bliższej relacji z człowiekiem. Pies, który nie zna człowieka, może być nieufny i reagować w sposób agresywny. Człowieka może traktować, jak zbliżające się zagrożenie, ewentualnie kojarzyć z podawaniem jedzenia lub nieznanym obiektem z daleka. Taki pies nie ma zaspokajanych swoich podstawowych naturalnych potrzeb (m.in. eksploracji terenu, kontaktów socjalnych z innymi psami oraz z człowiekiem, możliwości realizowania potrzeb fizjologicznych, poczucia bezpieczeństwa). Nudne życie w zamknięciu, brak nowych ciekawych bodźców, może doprowadzić do rozwinięcia się depresji, czy zachowań kompulsywnych. Niski stan zapewnienia warunków bytowych może doprowadzić również do pojawienia się odleżyn, chorób insektowych, nieleczonych chorób.
  
  
  

Psy są bardzo inteligentnymi stworzeniami i potrafią rewelacyjnie odczytywać naszą mowę ciała (postawę, gesty, nastrój) oraz rozpoznają i uczą się nowych słów. Pies, który nam ufa, z którym przepracowaliśmy wiele trudnych sytuacji, a także skupiliśmy się na zapoznaniu go z różnymi przedmiotami, dźwiękami, osobami, nie będzie się ich obawiał i w sytuacjach zaskakujących i stresowych będzie czuł się przy nas bezpiecznie. Ważne jest spełnianie potrzeb psa, rozumienie jego zmieniających się zachowań ze względu na: etapy rozwoju, sytuacje, choroby. Niezwykle ważna jest dobra socjalizacja na początkowym etapie rozwoju szczeniaka, ustalenie granic już od pierwszych dni w domu oraz konsekwentne i cierpliwe ich przestrzeganie. Tylko wyraźne sygnały i granice są dla psa zrozumiałe.

Każdy pies ma inne upodobania co do nagrody. Jeden będzie uwielbiał swoją piłeczkę, rzuconą jako nagrodę za dobrze wykonane zadanie, a inny będzie łasy powtarzać wykonywanie komendy za smaczki, a jeszcze inny za słowne i gestykularne cieszenie się właściciela, co w jego odczuciu będzie najlepszą dla niego nagrodą, o którą zabiega. Preferencje co do nagrody są zależne od danego psa, ale także od konkretnej sytuacji i kontekstu, w których nagroda się pojawia (np. głodny pies wybierze pysznego kurczaka zamiast ulubionego zazwyczaj głaskania).

Pies powinien mieć wybór, a to ze względu na to, iż przymuszanie do wykonania zadania nie da takiego rezultatu, jak dobrowolne podjęcie decyzji i nauka przez dobre skojarzenia. Pies jest świetnym obserwatorem i widzi, które zachowanie bardziej mu się opłaca, bo jest nagradzane, dlatego będzie to powtarzał, aby uzyskać ulubioną nagrodę. Pies, który wie że powrót do właściciela przynosi same korzyści, będzie to robił. Pies, który kojarzy, że wykonanie pożądanej przez właściciela komendy jest nagradzane, będzie to powtarzał. Psa można nauczyć wszystkiego, jeśli rozumie co się od niego oczekuje. Psy uczą się znacznie efektywniej, jeżeli trening oparty jest na stosowaniu nagród, a nie kar. Zrozumiałe jest, że metody siłowe zawsze spotykają się z naturalnym oporem ze strony psa.

🐾 Więcej artykułów na podobny temat zobacz

🐾 Wzbogacanie psiego środowiska przeczytaj więcej

🐾 Chcesz poznać historię psich klientów oraz śledzić na bieżąco nowości?
Obserwuj nas na Facebooku i Instagramie 😍